Diz Kireçlenmesi Nedir?
Diz ekleminde kıkırdağın zamanla aşınması ve bozulması sonucu oluşan kronik bir rahatsızlıktır. Diz kireçlenmesi, eklemlerde sertlik, ağrı ve şişlik gibi belirtilere yol açar. İleri aşamalarda hareket kısıtlılığı ve günlük aktivitelerde zorlanma yaşanabilir. Genellikle yaşlanma, aşırı kilo, genetik yatkınlık ve eklemde travma gibi faktörler gelişmesinde etkilidir. Tedavisi, semptomların hafifletilmesine ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesine odaklanır.
Diz Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Hareket sırasında veya dinlenme sonrasında dizde ağrı hissedilmesi yaygındır. Özellikle uzun süre hareketsizlikten sonra harekete geçerken ağrı daha belirgin hale gelir. Diz ekleminde sabahları ya da uzun süre hareketsiz kalındıktan sonra sertlik hissedilir. Bu sertlik genellikle kısa sürede geçer. Dizde şişlik oluşabilir. Bu durum genellikle iltihaplanma ve eklemde sıvı birikmesi ile ilişkilidir. Diz hareketlerinde kısıtlılık yaşanabilir. Bu, yürümeyi, merdiven çıkmayı veya oturup kalkmayı zorlaştırabilir.
Diz hareket ettirildiğinde çıtırtı veya sürtünme sesi duyulabilir. Bu durum, eklemdeki kıkırdağın aşınmasına bağlıdır. Dize dokunulduğunda hassasiyet ve ağrı hissedilebilir. İlerlemiş vakalarda dizde şekil bozukluğu veya bacaklarda eğrilik (X veya O bacak) görülebilir. Diz kireçlenmesi belirtileri genellikle zamanla yavaş yavaş artar. Günlük aktiviteleri etkileyebilir. Tedavi edilmezse durum ilerleyebilir ve yaşam kalitesini düşürebilir.
Diz Kireçlenmesi Neden Olur?
Yaş ilerledikçe kıkırdak dokusu esnekliğini kaybederek aşınmaya daha yatkın hale gelir. Fazla kilo, diz eklemleri üzerinde ekstra baskı oluşturur, bu da kıkırdağın daha hızlı aşınmasına neden olabilir. Dizde meydana gelen travmalar, kırıklar, bağ yaralanmaları veya menisküs yırtıkları gibi durumlar kıkırdağa zarar verir. Aile geçmişinde osteoartrit olan bireylerde bu hastalığın gelişme olasılığı daha yüksektir. Sporcularda veya sürekli diz çökmeyi gerektiren işlerde çalışanlarda diz eklemlerinde aşınma hızlanır. Diz ekleminde doğuştan gelen veya sonradan oluşan anormallikler de neden olabilir. Diz kireçlenmesi genellikle yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Ancak erken teşhis ve tedavi ile hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.
Diz Kireçlenmesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Paracetamol ve ibuprofen gibi ağrı kesici ilaçlar ağrıyı hafifletebilir. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar, hem ağrıyı azaltır hem de eklemdeki iltihabı kontrol altına alır. Hyaluronik asit enjeksiyonları, eklem içine yapılır. Eklemdeki kayganlığı artırarak ağrıyı hafifletebilir. Güçlendirme egzersizleri, eklem çevresindeki kasları güçlendirerek eklem üzerindeki stresi azaltır. Uzmanlar eşliğinde yapılan tedaviler, eklem hareketliliğini korumaya ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Fazla kilolar eklemlere ekstra yük bindirir. Kilo vermek, diz üzerindeki baskıyı azaltarak ağrıyı hafifletebilir. Baston veya dizlik gibi destekleyici cihazlar, eklem üzerindeki baskıyı hafifletebilir.
Kortikosteroid enjeksiyonları, iltihaplanmayı azaltır ve kısa vadeli rahatlama sağlar. Kişinin kendi kanından elde edilen zengin plazma diz içine enjekte edilerek kıkırdak iyileşmesi teşvik edilir. Artroskopik cerrahi uygulanır. Eklemde hasarlı dokunun çıkarılması veya düzeltilmesi için yapılan minimal invaziv cerrahi yöntemdir. İleri seviyedeki vakalarda, diz eklemi tamamen değiştirilerek protez yerleştirilebilir. Diz kireçlenmesi tedavisinde amaç, hastanın yaşam kalitesini artırmaktır. Ayrıca hareket kabiliyetini korumaktır. Tedavi seçenekleri doktor tarafından hastanın durumuna göre belirlenmelidir.
