Çocuklarda Kalça Çıkığı
Kalça ekleminin normal gelişmemesi sonucu uyluk kemiği başının yuvasından çıkmasıdır. Çocuklarda kalça çıkığı doğuştan veya erken çocukluk döneminde ortaya çıkar. Kalça eklemi düzgün yerleşmediği için yürürken topallama görülebilir. Erken teşhis edilmezse kalıcı sakatlık riski taşır. Tedavi edilmezse eklemde ağrı ve hareket kısıtlılığı oluşabilir. Bebeklerde rutin kontrollerle tanı konulabilir ve tedaviye başlanabilir.
Çocuklarda Kalça Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Bir bacak diğerine göre daha kısa görünebilir. Bebeğin bacaklarının uzunluk farkı özellikle bacaklar düz uzatıldığında fark edilir. Bebek bacaklarını yana doğru açarken zorlanabilir. Bez değiştirirken kalçaların rahat açılmaması belirgin bir belirtidir. Kalçayı hareket ettirirken “klik” veya “tıkırtı” gibi sesler duyulabilir.
Kalçadaki ve uyluktaki deri kıvrımları birbirinden farklı olabilir. Çocuklarda kalça çıkığı sırasında, bacaklardaki kıvrım çizgileri eşit olmayabilir. Bebek yürümeye başladığında aksayarak veya topallayarak yürüyebilir. Ördek yürüyüşü (her iki kalça çıkığı varsa) görülebilir. Özellikle tanı konmamış ve tedavi edilmemiş vakalarda kalça ağrısı oluşabilir.
Çocuklarda Kalça Çıkığı Neden Olur?
Ailede kalça çıkığı öyküsü varsa, çocukta görülme riski daha yüksektir. Genetik faktörler kalça ekleminin gelişiminde önemli rol oynar. Bebeğin anne karnındaki duruşu, kalça ekleminin gelişimini etkileyebilir. Özellikle makat pozisyonunda doğan bebeklerde risk artar. Kız bebeklerde daha yaygın görülür. Bu, hormonların bağ dokuları üzerindeki etkisinden kaynaklanabilir. Bacakların düz ve sıkı bir şekilde kundaklanması kalça ekleminin doğal gelişimini engelleyebilir. Çocuklarda kalça çıkığı yaşanmasına neden olabilir.
Kalça eklemi veya bağ yapısındaki doğuştan gelen anomaliler yol açabilir. Örneğin, kalça yuvasının yeterince derin olmaması bu duruma neden olabilir. Bebeklerin taşınma veya kundaklama şekilleri bazı toplumlarda riski artırabilir. Özellikle sıkı kundaklama kültürünün yaygın olduğu bölgelerde bu sorun daha sık görülür. Kalça çıkığı, ne kadar erken tespit edilirse tedavisi o kadar başarılı olur. Yenidoğan döneminde yapılan ultrason taramaları ile erken teşhis mümkündür. Kalça çıkığını önlemek için bebeklerin serbest hareket etmesini sağlamak ve uygun pozisyonda taşımak önemlidir.
Çocuklarda Kalça Çıkığı Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor bebeğin bacaklarını büküp yana doğru açarak kalça ekleminin yuvasına oturup oturmadığını kontrol eder. Çıkık varsa “klik” sesi duyulabilir. Barlow testinde, kalçaya hafif bir baskı uygulanır. Kalça ekleminin çıkmaya eğilimli olup olmadığı değerlendirilir. Ultrason (USG), özellikle 0-6 aylık bebeklerde en sık kullanılan yöntemdir. Radyasyon içermediği için güvenlidir ve kalça ekleminin gelişimi detaylı olarak görüntülenebilir.
Röntgen (X-Ray), 6 aydan büyük bebeklerde kalça eklemi gelişiminin değerlendirilmesi için kullanılır. Kemik yapıları ve çıkık durumu bu yöntemle net görülebilir. Erken teşhis için bebeklerde doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde rutin kalça muayenesi yaptırmak önemlidir. Tedavi edilmeyen çocuklarda kalça çıkığı ileride yürüme bozukluklarına ve kalıcı eklem sorunlarına yol açabilir.
Çocuklarda Kalça Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Çocuklarda kalça çıkığı tespit edilirse, bacakları doğru pozisyonda tutmak için Pavlik bandajı kullanılır. Genellikle 6 ay altı bebeklerde etkilidir. Hafif kalça çıkıklarda kalça kemiği manuel olarak doğru pozisyona getirilir ve alçı uygulanır. İleri düzey çıkıklarda cerrahi operasyonla kalça eklemi düzeltilir.
Bu işlem sonrası alçı uygulaması yapılır. Kalçanın sabit kalmasını sağlamak için genellikle 2-4 ay süreyle kalça alçısı kullanılır. Tedavi sonrası kasların güçlenmesi ve eklem hareketliliğinin sağlanması için fizyoterapi uygulanır. Doktor kontrolleri ve ultrason taramaları ile erken tanı konulursa tedavi daha etkili olur.