Kalça Çıkığı Nedir?
Kalça çıkığı, uyluk kemiğinin baş kısmının içinde bulunması gereken yuvadan ayrılması sonucu oluşur. Erken dönemde tedavi edilmezse, ayak kısalığı ve topallama gibi kalıcı engellere yol açabilir. Bebeklerde gelişen kalça çıkığının nedeni tam olarak bilinmese de genetik, hormonal ve çevresel etkenlerin rol oynadığı düşünülür. Kalça çıkığı anne karnındayken gelişebileceği gibi, ebeveynlerin hatalı davranışları nedeniyle sonradan da oluşabilir.
Kalça Çıkığı Belirtileri
Gelişimsel kalça displazisinde, özellikle yeni doğan bebeklerde ve çıkık derecesi ağır olmayan küçük çocuklarda yürüyene kadar hiçbir belirti olmayabilir. Bu gibi durumlarda çıkık, çocuk doktorlarının normal muayeneleri sırasında farkedilebilir.
Yürüme çağından önceki bebeklerde; bebeğin altını silerken ve bezlerken bacağın her iki yana eşit açılmadığının fark edilmesi, bebeğin bacak boylarının farklı olması, bacaklardan birinde bacağın uyluk bölümündeki deri büklümleri ya da boğumlarının fazla olması belirtiler arasındadır. Yürüyen çocuklardaki belirtiler ise topallama, sendeleme, paytak yürüme ve çocukta yürüme gecikmesinin görülmesidir. Bu gibi belirtiler görüldüğü zaman ailenin zaman kaybetmeden bir ortopedi uzmanına başvurmaları gerekmektedir.
Ailenin, bebeğin büyütülmesi sırasında yaptığı hatalar nelerdir?
- Kundak yapmak: Maalesef ülkemizde hala bazı yörelerde bebeklere kundak uygulaması yaygın olarak yapılmaktadır. Özellikle kırsal kesimde sıklıkla kullanılmaktadır. Kentlerde ise büyükanneler eski alışkanlıkları ile torunlara bu yöntemi uygulamakta direnç göstermektedirler. Karşı çıkan genç annelere verilecek cevapları da hazırdır, “sizi de kundak yaptık kalçanız mı çıktı?” Oysa her yıl binlerce çocuğun kalça problemlerinin ortaya çıkmasında kundağın olumsuz rolü kesin olarak bilinmektedir.
- Yanlış bezleme: Genellikle ara bezlerinin geniş olmasına dikkat edilmemekte, küçük bezler kullanılmakta, bezler kasık hizasında bağlanmaktadır. Hazır bezler, herhangi bir bez bağlanmasına göre kesinlikle daha sağlıklı olmakla beraber ülkemizde üretilen bezlerin hiç birinin boyutu diğerini tutmamaktadır. Bezin, dar ve küçük olması, kasık hizasında bağlanması kalça gelişimini olumsuz yönde etkileyen faktörlerdir.
- Hatalı giysiler: Bebeklere bazen ekonomik nedenlerle, bazen de yanlış alışkanlıklar yüzünden dar ve küçük giysiler giydirilmesi de yanlıştır.
- Hatalı tutuş: Özellikle emzirme sırasında bebeklerin bacakları bitiştirilerek tutulmaktadır. Aynen kundak uygulaması gibi yanlış bir tutma şeklidir, kalça gelişimini olumsuz yönde etkiler.
- Yanlış taşıma: Bebekler taşınırken, özellikle ilk aylarda ki, bu aylar çok daha önemlidir, sarılarak tutulup taşınmaktadır. Bu da kundak etkisi yaratır. Kalça gelişimi için uygun değildir.
- Halk arasındaki yanlış bilgilenmeler: Geniş bez kullanımının bacakların eğri olmasına yol açacağı düşüncesi, yukarıda saydığımız hataları arttıran bir diğer yaygın inanıştır, oysa gerçekle hiç bir ilgisi yoktur. Bebeklerin 1 yaş civarında bacaklarında içe doğru hafif bir eğrilik olması normaldir ve kendiliğinden düzelir. Aşırı eğrilikler ise vitamin yetersizliği, aşırı kilo veya başka bazı hastalıklar nedeniyle ortaya çıkar, çocuk doktoruna ve ortopedi uzmanına başvurmayı gerektirir. Sebebi kesinlikle geniş bez değildir.
- Erken bastırmak, yürüteç kullanmak: Bebeğin doğal gelişim sürecini tamamlamadan erken bastırılması, yürütece konulması da hatalı bir usuldür. Kalçalarda bir problem varsa artmasına yol açabilir.